Italiaanse wijn reisgids | 2023

Wijntoerisme in Italië

Met de eerste editie van het evenement ‘Cantine Aperte’ (open kelders) werd in 1993 het echte startschot gegeven voor wijntoerisme in Italië. Bij de start in 1993 namen destijds slechts zo’n 25 wijnhuizen deel. Tegenwoordig is Cantine Aperte uitgegroeid tot hét Italiaanse wijn-evenement, waar ruim 20.000 wijnhuizen hun deuren openstellen voor publiek. Het aantal liefhebbers dat Cantine Aperte bezocht steeg evenredig mee. Van een paar honderd in 1993 tot tegen de zes miljoen vandaag de dag!

Opkomst van het wijntoerisme in Italië


De snelle opkomst van wijntoerisme (ook wel enotoerisme of oenotoerisme genoemd) heeft ervoor gezorgd dat er tegenwoordig veel meer jaarlijkse evenementen zijn. Maar bovenal is de kijk op de combinatie van wijn en toerisme compleet veranderd. Wijnhuizen zijn zich gaan richten op bezoeken die meer bieden dan alleen de wijnverkoop en een korte rondleiding. En er is een nieuwe industrie ontstaan die zich bezighoudt met evenementen rondom wijn. Van bijzondere proeverijen op schitterende locaties tot het combineren van wandelingen en fietstochten langs de verschillende wijnhuizen in een regio.


Uit eigen ervaring kan ik meepraten over de vele vormen van hospitality die wijnhuizen tegenwoordig aanbieden om hun wijnen te promoten en zich te onderscheiden van hun collega’s. En de markt is nog volop in ontwikkeling.


Het wijntoerisme in Italië is een belangrijk onderdeel van de toerismesector. Italiaanse wijnliefhebbers die in hun eigen land de verschillende wijnen, wijnregio’s en wijnsteden ontdekken. En buitenlandse toeristen die wijnreizen, wijnfestivals en wijnproeverijen als belangrijk onderdeel zien van hun vakantie en verblijf in het betoverend mooie Italië en haar ruim 350 prachtige wijnstreken.

Consorzio del Prosecco e vini dei Colli Conegliano - Valdobbiadene

Samenwerkingsverbanden tussen het toerisme en de wijnsector

De samenwerking tussen lokale wijnhuizen en de steden en (wijn)regio’s waar deze zich bevinden, zorgen voor een gezamenlijke promotie van de streek en de plaatselijke wijnen. De vele wijn-consortia zorgen voor een aantrekkelijk aanbod voor toeristen en wijnliefhebbers. Ze bundelen de krachten en zorgen voor een aantrekkelijk aanbod om de regio én de wijnen te promoten. Van het opzetten van mooie lokale wijnroutes (Strada del Vino’s, er zijn er meer dan 100 in Italië!) tot jaarlijkse wijnfestivals en evenementen.


Promotie van wijnen en wijnhuizen door de Movimento Turismo Vino Italia

Verder speelt de landelijke organisatie Movimento Turismo Vino Italia een rol bij het promoten van Italiaanse wijn. Met een vijftal landelijke evenementen worden de wijnhuizen en hun wijnen extra onder de aandacht gebracht. Meest bekende hiervan is de jaarlijkse ‘Cantina Aperte’ welke altijd in het laatste weekend van mei plaatsvindt. Een weekend waarin de aangesloten wijnhuizen hun deuren openen en hun nieuwe en beste wijnen presenteren aan klanten en geïnteresseerden.


Daarnaast ontstaan er steeds meer aanbieders die een rondleiding en wijnproeverij combineren met een activiteit als fietsen, wandelen of paardrijden. In de meest bekende wijnregio Toscane is het aanbod dermate groot, dat er voor iedereen (en voor elk budget) een mooie dag in en om de wijngaarden te beleven valt.


Een ontdekkingsreis die steeds populairder wordt en meer toeristen naar de authentieke Italiaanse wijnsteden en -regio’s weet te lokken.

Meer dan 14 miljoen bezoekers


De recente presentatie van Roberta Garibaldi tijdens het World Wine Tourism Congress in 2022 in Alba leert dat er tegenwoordig (cijfers gebaseerd op 2019) 14 miljoen wijntoeristen zorgen voor een omzet van 2,5 miljard (EUR 2.500.000.000). Gemiddeld geven toeristen per dag tussen de € 85 en € 150 uit aan wijn, eten en overnachtingen. Gegeven dat deze cijfers inmiddels drie jaar oud zijn, valt te verwachten dat deze aantallen alleen maar hoger zullen zijn. De massale behoefte om er, na de twee stille seizoenen van 2020 en 2021, weer op uit te mogen trekken, is immers groot.

wijnroutes als onderdeel van het Italiaanse wijntoerisme

Organisaties in Italië die sterk betrokken zijn bij het wijntoerisme


Movimento Turismo Vino

In Italië worden de belangen voor het wijntoerisme behartigd door de Movimento Turismo Vino. Een non-profit organisatie die zich sterk maakt voor de promotie van de Italiaanse wijnen en het wijntoerisme in Italië zelf. Met zo’n 1.000 leden zijn de voornaamste doelstellingen als volgt geformuleerd:


  • promotie van de wijnen en wijncultuur door de wijnhuizen te laten bezoeken;
  • de groei van toerisme in Italië bevorderen met een nadruk op de wijnsector;
  • het kwalificeren van het aanbod van wijnhuizen voor toeristen en bezoekers;
  • verbeteren van het imago en economische vooruitzichten van de wijngebieden.


De vijf landelijke wijnevenementen van Movimento Turismo Vino zijn:


Cantine Aperte

Het eerste wijnevenement van het jaar, en tevens het wijnfestival waar alles mee is begonnen, is ‘Cantine Aperte’. Op de laatste zondag van mei, trekt dit evenement miljoenen wijnliefhebbers naar de verschillende wijnhuizen door heel Italië.


Calici di Stelle

In de nacht van San Lorenzo (jaarlijks op 10 augustus) wordt er tijdens de wijnproeverijen onder de sterren geproost tijdens het wijnfeest ‘Calici di Stelle’


Cantine Aperte in Vendemmia

Tijdens de oogst biedt ‘Cantine Aperte in Vendemmia’ een unieke mogelijkheid om de wijngaarden te ontdekken tijdens het plukken van de druiven.


Cantine Aperte a San Martino

In november kun je tijdens ‘Cantine Aperte a San Martino’ meerdere dagen van de nieuwe wijnen van de laatste oogst proeven.


Cantine Aperte a Natale

Als afsluiting van het jaar kan er in december wijn worden geproefd (in ingekocht voor de december-feestmaand) tijdens de ‘Cantine Aperte a Natale’.


Bovengenoemde evenementen zijn ook opgenomen in de agenda van de Italiaanse wijnfestivals en wijnfeesten.


In verschillende Italiaanse regio’s zijn eigen afdelingen van Movimento Turismo del Vino actief. Op alfabet gerangschikt zijn dit:


Consorzio del vino en de meer dan 100 officiële wijnroutes in Italië


Italië kent een groot aantal wijnconsortia die de belangen van specifieke wijnregio’s behartigen. De overkoepelende organisatie is Federdoc (Confederazione Nazionale dei Consorzi volontari per la tutela delle denominazioni dei vini italiani).Op dit moment zijn er 126 wijnconsortia. Veel van deze wijnconsortia hebben eigen wijnroutes, allemaal onderdeel van de Federazione Italiana Strade del Vino. Op dit moment zijn er 81 met een online presentatie van de veelal betoverende routes die je langs de mooiste wijngaarden en wijnhuizen van de regio voeren. Een dag op pad om de lekkerste Italiaanse wijnen zelf te ontdekken. 


Als wijnliefhebber en liefhebber van Italië is er geen mooiere combinatie denkbaar. Trek er zelf op uit om een of meer van de officiële Italiaanse wijnroutes te ontdekken. De meesten hebben bovendien wel een wijnhotel of wijn-accommodatie om te overnachten. Zodat ook de chauffeur bij de laatste wijnproeverij van de dag, met een gerust hart kan aanschuiven en mee kan genieten. Bekijk alle routes onderaan de pagina.



Bronnen:

Confederazione Nazionale dei Consorzi volontari per la tutela delle denominazioni dei vini italiani

Federazione Italiana Strade del Vino


Città del Vino


Naast de Movimento Turismo del Vino en de verschillende wijnconsortia is er een ook organisatie die de belangen van de belangrijkste Italiaanse wijnsteden behartigd. De Città del Vino is in 1987 opgericht door de 39 burgemeesters van (op alfabetische volgorde) Alba, Asti, Barbaresco, Barile, Barolo, Buonconvento, Canale, Carema, Carmignano, Castagneto Carducci, Castellina in Chianti, Castelnuovo Berardenga, Diano d'Alba, Dogliani, Dozza, Florence, Frascati, Gaiole in Chianti, Gattinara, Greve in Chianti, Jesi, La Morra, Marino, Melissa, Monforte, Montalcino, Montecarotto, Montefalco, Montescudaio, Neive, Nizza Monferrato, Ovada, Pramaggiore, Radda in Chianti, Rufina, San Severo, Siena, Treiso d' Alba en Zagarolo.


De Città del Vino heeft als voornaamste doel om de steden en gemeenten te helpen het wijntoerisme verder te ontwikkelen. Om wijnliefhebbers aan te trekken en te wijzen op de aantrekkelijkheid van de betreffende stad of gemeente in relatie tot wijn, wijnhuizen, wijngaarden en wijnfestivals. Op dit moment zijn er meer dan 500 steden en gemeenten aangesloten bij Città del Vino.

Share by: